Psikolojik ilkyardım kriz sürecinde atılması gereken ilk adımdır. Psikolojik ilkyardım, uzun süre içeren, konusunda uzman olan kişilerce sunulan ve amacın krizin psikolojik çözümünün sağlanması olan kriz terapisinden farklıdır. Psikolojik ilkyardım hemen sunulmalıdır ve krizde olan kişi ile ilk temasa geçen tarafından yapılmalıdır. Dolayısı ile değişik kaynaklar tarafından sağlanabilir. Zaman açısında kısa sürelidir (zaman sınırlıdır-dk./saat).

Psikolojik İlkyardımın Üç temel amacı vardır:
1. Destek
2. Hayati tehlikenin ortadan kaldırılması
3. Destek kaynakları ile ilişkinin kurulması

Bir anlamda amaç ilk adımın atılmasının sağlamaktır.

Psikolojik ilkyardımın 5 evresi vardır. Bu evreler ve her evrenin amacı, psikolojik ilkyardımı veren kişinin davranışları ile doğrular-yanlışlar şunlardır:

I. Evre: Psikolojik ilişki kurmak
Amaç:
Duyulduğunun, anlaşıldığının ve desteklendiğinin hissettirilmesi
Duygusal yoğunluğun azaltılması
Problem çözme becerilerinin yeniden canlandırılması

Yardım Edenin Davranışları:
Konuşmayı sağlamak-davet
Durum ve duyguların dinlenmesi
Durum ve duyguların anlaşıldığının iletilmesi
İlgilenildiğinin iletilmesi
Fiziksel temas
Uygun - sakin şekilde kontrolün sağlanması

Doğrular:
Dikkatle dinlemek
Anlaşıldığının-kabul edildiğinin belirtilmesi

Yanlışlar:
Başka hikayenin (kendi hikayemiz) anlatılması
Durum veya duygunun gözardı edilmesi
Yargılamak-taraf tutmak

II. Evre: Problemin boyutlarının araştırılması
Amaç:
Acil olan - olmayan gereksinimlerin saptanması

Yardım Edenin Davranışları:
Yakın geçmiş -> Tetikleyici olay, Kriz öncesi temel işleyiş
Bugün -> Temel işleyiş, Bireysel kaynaklar, Sosyal kaynaklar, Hayati tehlike
Yakın gelecek -> Verilmesi gereken kararlar (bugün, bu gece )

Doğrular:
Açık uçlu soru sormak/somuta indirgeme
Hayati tehlikenin değerlendirilmesi

Yanlışlar:
Kapalı uçlu sorulara güvenmek
Soyutta kalmayı kabul etmek
Tehlike işaretlerini gömemezlikten gelmek

III. Evre: Olası çözümlerin araştırılması
Amaç:
Acil olan - olmayan gereksinimlere yönelik çözümlerin belirlenmesi

Yardım Edenin Davranışları:
Bu ana kadar yapılanlarının sorulması
Yapılabileceklerin araştırılması
Alternatiflerin sunulması
Yeni davranış / yeni tanım / dış yardım / çevre değişikliği

Doğrular:
Farklı görüşlerin toplanmasını desteklemek
Öncelikleri belirlemek
Engellerle doğrudan mücadele etmek

Yanlışlar:
Sınırlı görüş ile yetinmek
Engellerin araştırılmaması
Karışık gereksinimlere tolerans göstermek

IV. Evre: Somut adımların atılmasına yardımcı olmak
Amaç:
Acil gereksinimlere acil çözümler uygulamak

Yardım Edenin Davranışları:
Hayati tehlikenin önlenmesi

Birey kendi davranışlarını yönlendirebilecek güçte ise:
Destekleyici yaklaşım (davranışa yönelik anlaşma iki tarat arasında dinlemekten-yönlendirmeye kadar uzanabilir)

Birey kendi davranışlarını yönlendirebilecek güçte değilse:
Yönlendirici yaklaşım (davranışa yönelik anlaşma aile ve diğer destek kaynaklarını içerebilir/ kaynakları harekete geçirmekten-kontrole kadar uzanabilir)

Doğrular:
Adım adım ilerlemek
Kısa dönemli amaçlar oluşturmak
Gerektiğinde yönlendirici olmak

Yanlışlar:
Her şeyi birden çözme girişimi
Bağlayıcı uzun vadeli amaçlar saptamak
Gerektiğinde sorumluluktan kaçınmak
Çekingen olmak

V. Evre: İzleme
Amaç:
Psikolojik ilkyardımın 3 amacına ulaşıldığından emin olmak
Acil olmayan hedeflere yönelmek (acil hedeflere ulaşıldı ve kaynaklarla ilişkiler kuruldu ise burada durulur, eğer durum tersi ise problemin çalışıldığı ikinci evreye dönülür)

Yardım Edenin Davranışları:
Tanımlayıcı bilgilerin net olması
Olası izleme yollarının aranması
Tekrar görüşmenin planlanması

Doğrular:
İzleme için anlaşmanın yapılması
Yapılanların değerlendirmesini yapmak

Yanlışlar:
Detayları havada bırakmak bunları kişinin kendisinin yapacağını varsaymak
Değerlendirmeyi başkasına bırakmak
Krize müdahalenin ilk basamağı olan "Psikolojik İlkyardım" psikolojik ilişki kurmak, problemin boyutlarının araştırılması, olası çözümlerin araştırılması, somut adımların atılmasına yardımcı olmak ve izleme olmak üzere değişik evreleri içerir.